Vajinismus cinsel ilişki denendiğinde vajinanın (döl yolu) dış üçte birini çevreleyen perineal kaslarda yineleyici ya da sürekli bir biçimde istemsiz kasılmaların olmasıdır. Bu kasılmaya tüm bedendeki kasılmalar, bacakların kapanması, korku, kaçınma tepkisi, girişin olmayacağı endişesi eşlik eder.

Batılı kaynaklarda nadiren bildirilen vajinismus ülkemizde oldukça sık görülmektedir. Cinsel işlev bozukluğuyla başvuran kadınların % 45-60’ını vajinismuslu kadınlar oluşturmaktadır.

Vajinismus nedenleri nelerdir?

Cinsel eğitimsizliğin, kadınların kendi cinsel organlarını tanımamalarının, bekaret kavramına verilen önemin, cinsel deneyimin aşamalı gelişmeyip doğrudan cinsel birleşme ile başlamasının, genel cinsellik alanındaki tabuların bunda rolü vardır.

Vajinismus özellikle baskıcı ailelerde yetişmiş kişilerde, yeterli cinsel bilgi verilmemiş olanlarda daha sık görülmektedir. Cinsellikle ilgili yanlış bilgilenmeler söz konusu olmaktadır. Cinsel ilişkinin çok zor ya da ağrılı olacağı, hatta erkek cinsel organının kadın cinsel organına girip çıkmayacağı, cinsel ilişki sırasında vajinada yırtılma olacağı veya çok kanama olacağı şeklinde yanlış inanışlar söz konusu olmaktadır.
 

Vajinismus tanısı nasıl konur?

Vajinismus genelde cinsel yaşamın başlangıcında, ilk cinsel birleşme denendiği andan itibaren ortaya çıkar. Çok daha seyrek olarak jinekolojik muayene veya benzeri deneyimlerden sonra gelişir. 

Vajinismus toplumda iyi bilinmeyen bir cinsel sorundur. Çünkü bu durumla karşılaşan çiftler bunun bir tek kendilerinin başına geldiğini düşünmekte ve saklama eğilimi içinde olmaktadır. Ya da nereye başvuracaklarını bilememekte ve kendiliğinden düzelmesini beklemektedirler. Öncelikle kadın hastalıkları uzmanlarına başvurmaktadır. Oysa bu kadınların jinekolojik muayenesi zaten zor, bazen de olanaksızdır. Çünkü muayenede vajinal girişe yaklaşıldığında sıklıkla korku, kasılma, bacakların kapanması tepkisi ortaya çıkar. Jinekolojik muayene yapılıp, kadına yalnızca normal olduğu, ya da korkacak bir şeyi olmadığı söylendiğinde ise çiftin çaresizliği daha da artmaktadır.
 

Tedavideki yanlış uygulamalar nelerdir?

Vajinal girişteki kasılma jel kullanımıyla, alkol alınmasıyla, birtakım sakinleştirici ilaçların kullanılmasıyla, ya da genel anestezi altında cinsel ilişki kurulmasıyla ortadan kalkmamaktadır. Bazen korkunun kızlık zarının yırtılmasına bağlı bir korku olduğu düşünülerek kızlık zarının ameliyatla alınması yolu denenmektedir. Bu da başarılı bir sonuç vermemektedir. Üstelik bu tür uygulamalar çiftlerin “Her şeyi denedik olmadı” şeklinde çaresizlik duygularını artırmaktadır.

Vajinismuslu bir hastam bunun kendisi için kalp hastalığından daha önemli olduğunu ifade etmişti.” Çünkü kalp hastalığın olursa bunu herkese söyleyebilirsin ve tedavi girişimi içinde olabilirsin” demişti.

 

Vajinismuslu hastaya eşin yaklaşımı nasıldır?

Vajinismus sorunu kadında yetersizlik, eşinin ihtiyaçlarını karşılayamadığı şeklinde duygulara neden olmakta ve ikincil olarak depresyona yol açmaktadır. Erkekte ise eşi tarafından istenmediği duygusu ve öfkeye yol açmaktadır. Ama genelde vajinismuslu kadınlar eşlerinin kendilerine anlayışlı davrandığını ifade etmektedirler.

 
Vajinismusun tedavisinde ne yapılır?

Vajinismuslu çiftler genellikle bu durumu saklama ve kendiliğinden düzeleceğini bekleme eğilimi içinde olmaktadır. Ancak ailelerin çocuk beklentisi içinde olmaları ve bu konuda üzerlerine gitmesi onları tedavi arayışına sürüklemektedir.

Vajinismus psikojenik kaynaklı bir hastalıktır ve tedavisi de psikiyatriktir ve cinsel terapi konusunda deneyimli psikiyatristler veya klinik psikologlar tarafından tedavi edilmelidir. Vajinismus tedavisinin başlangıcında hem kadına, hem erkeğe, genel cinsellik anlayışı, cinsel mitler, kadın ve erkek genitalleri, cinsel işlev fizyolojisi, özellikle vajinanın ve vajinismusun yapısı, kızlık zarının özellikleri ve kızlık zarı yırtıldığında ne olabileceği ile bilgilendirme ve vajinusmusun görülme ve düzelme sıklığıyla ilgili bilgi verilmesi önemlidir. Vajinadan normal bir doğum esnasında bir çocuğun geçebileceğini söylemek ve bunu onlara hatırlatmak bile onları rahatlatmaktadır.

 

Vajinismusda tedavi başarısı nedir?

 %100’lere yakındır. Vajinismusun cinsel tedavisinde, eşlerin birlikte başvurmaları ve tedaviye birlikte devam etmeleri tedavi başarısını artırmaktadır. Tedavi süresi 2-3 aydır ve haftada bir görüşmeler şeklinde düzenlenmektedir.

Tedavi başarısında psikiyatristin bu konuda deneyimli olması kadar çiftin tedavi motivasyonu da önemlidir.

Uzm Dr. Aytül Gürbüz Tükel
Psikiyatri Uzmanı
Akkavak sok. Polat Apt. No 38/11
Valikonağı cad. Nişantaşı. İstanbul
Tel: 0212 - 2197313