Vajinismus cinsel ilişki sırasında vajinanın alt üçte birindeki kasların kişinin kendi kontrolü haricinde yani istemsiz olarak kasılması sonucunda ilişkinin gerçekleşememesi veya oldukça zor-ağrılı bir şekilde gerçekleşmesi ile karakterize bir cinsel işlev problemidir

Vajinismuz da olan  bu kasılmaların sebebi aslında “vücudun kendisini koruma” içgüdüsüdür. Bilinçaltına cinsel ilişki ile ilgili yerleşmiş bir takım korku ve kaygılar vardır; bunun sonucunda kişi kendisini kasmakta ve ilişkiye izin vermemektedir. Psikolojik yönden bakılırsa vajinismus bir “kaygı bozukluğu” dur.
Klinik tabloda eşini seven, çoğu kez severek ve isteyerek evlenen kadın, eşiyle sevişme sırasında da haz ve tatmin almakta; ancak ilişki penetrasyon boyutuna geçtiğinde aniden başlayan korku, heyecan, çarpıntı ve nefes nefese kalma gibi bulgular ile adeta bir “panik atak benzeri durum” yaşamakta ve daha sonrasında kendisini kasarak bacaklarını kapatmakta, eşini iterek ilişkiyi sonlandırmaktadır.
Eşler ilişki sırasında kendi penislerini adeta bir “duvara çarpıyormuş” gibi hissetmektedirler. O bölgenin tamamen kapalı olduğunu dahi düşünen çiftler olabilir.
Her ne kadar vajinismus ismi vajinayı çağrıştırsa da vajinismus bir vajina problemi değil daha çok “bilinçaltına yerleşmiş korku ve kaygı” problemidir. Problemin kesin tedavisi de kişinin bu korkularının giderilmesi ve cinsellik ile ilgili doğru bilgilerin bilinçaltına yerleştirilmesi ile mümkün olmaktadır.
Problem en çok yüksek sosyokültürel seviyede görülüyor. Vajinismus aslında toplumun tüm katmanlarında görülen bir cinsel işlev sorunudur. Örneğin bu konuda eğitimli olan insanların kendi sorunlarının çözümü için internet gibi kaynakları kullanarak daha fazla araştırma yapmaları veya kırsalda yaşayan erkek eşlerin eşlerine karşı daha az toleranslı davranmaları gibi.Vajinismus tarihi 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Vajinismus yüzyıllardır var olan bir cinsellik sorunudur. Bu problemle ilgili yazılı kayıtlar 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Modern tıpta ise ilk bilimsel tarifi 1861 yılında Sims tarafından yapılmıştır. Geçen yaklaşık 150 yıl içinde bu kavramın pek fazla bir değişikliğe uğramadan süregelmesi ise ilginçtir.

Vajinismus belirtileri nelerdir?

Vajinismusta kişide cinsel penetrasyonda kasılma harici başka belirtiler de olabilir. Vajina içine tampon veya parmak sokamama, jinekolojik muayenelerden kaçınma-ağlama krizleri, vajinal ultrasona girememe, cinsel ilişki sırasında vajina içine penisin tam olarak değil bir kısmının girmemesi gibi.
Vajnusmus tanısı alması için bir kişinin cinsel ilişki sırasında ağrı duyması şart değildir. Pek çok çift ilişkide penetrasyonu deneme safhasına kadar bile gelememektedirler. Ayrıca vajnismus hastalarında cinsel isteksizlik bulunmamaktadır ve bu hastalar klitorisin elle uyarılması ile orgazm olabilirler. Ancak yıllar içinde cinsel uyarının azalması ile cinsel isteksizlik de gelişebilir.

Vajinismus nedenleri nelerdir?

Psikolojik Nedenler arasında cinsel mitler (yani cinsellikle ilgili yanlış ve ön yargılı bilgiler), geçmişte yaşanan cinsel travmalar (taciz veya tecavüzler), önceden yaşanan olumsuz jinekolojik tecrübeler (kürtaj, zor doğum gibi), cinsellikle ilgili bilgi eksiklikleri sayılabilmektedir.
Organik nedenler arasında ise vulvar vestibulitis, yüksek kenarlı ve sert kızlık zarı, vajinal enfeksiyonlar, bartholin absesi, doğuştan gelen cinsel organlardaki yapısal sorunlar (kısa, kör vajina, vajinal perdeler gibi) sayılabilmektedir.

Vajinismus kesin tanısı nasıl konulur?

Cinsel ilişkide problem yaşayan her kadının, öncelikle cinsel terapiler konusunda deneyimli bir jinekolog tarafından bir jinekolojik muayeneden geçmesi şarttır. Jinekolojik muayene ile kişilerde vajinismusun kesin tanısı konur, derecesi belirlenir, psikolojik mi organik kökenli mi olduğuna bakılır.

Vajinismus tedavi yöntemleri nelerdir?

Himenin alınması: Çoğu vajinismulu kadınlar, kızlık zarlarını almakla sorunun üstesinden geleceklerini sanıyor veya yönlendiriliyorlar. Ancak kızlık zarının alınması ile sorun daha da artabilir. Çoğu zaman zarın alınması nedbe dokusu oluşmasına ve dolayısıyla daha çok ağrıya neden olur. Çok ender durumlarda rijit ve kalın himen varsa cerrahi olarak alınabilir. Ancak bu işlem de vajinismusun iyileşeceği anlamına gelmez.
Psikoterapi: Gevşeme öğrenilmesi gereken bir beceridir. Gevşemeyi bilmeyen birine bunu söylemekle sonuç alınamaz. Bu nedenle psikoterapi tek başına etkin tedavi metodu değildir. Gevşemeyi bilmeyen birinde başaramama korkusu ankisiyeteye neden olur. Dolayısıyla kalp atışları artar, kaslar gerilir, soluma yüzeyselleşir ve tansiyonun yükselmesine neden olur. Vajinismus, pelvik tabanı kaslarının istem dışı kasılması sonucu oluştuğu için tedavide bu kasların gevşemesine yönelik olmalıdır.
Egzersizler:
Kegel egzersizleri: Pelvik tabanı (Pubococcygeus) kaslarını güçlendirme ve kontrol etmeye yönelik egzersizlerdir.
Solunum egzersizleri: Solunumu kontrol etmeye yönelik egzersizlerdir.
Gevşeme egzersizleri: Tüm vücut kaslarında gevşemeyi öğrenmeye yönelik egzersizlerdir.
Botoks uygulanması: Chlostridium botolinum adlı bakteriden elde edilen toksin olup enjekte edilen kaslarda kısmı felç oluşturarak gevşemeye neden olur. Botoks etkisini kas-sinir bileşkelerindeki kas kasılmasını sağlayan asetilkolin maddesi üzerinden sağlar. Vajinismuslu kadınlarda genel anestezi altında yapılır. Etki süresi 2-6 aydır. Yan etki olarak idrar veya gaita kaçırması görülebilir. Etkisi ortadan kalktıktan sonra vajinismus tekrar oluşabilir
Vajinal dilatatörler: Çeşitli ölçülerde vajinal dilatatörler kullanılarak kendi kendine eğitim ve gevşeme yöntemidir.